SAMENVATTING.

Het verlies aan kassei-patrimonium in België en Nederland is schrijnend zowel in historische stadscen- tra en op plattelandswegen als op erven of binnenpleinen van private gebouwen. Bij de herinrichting van autoluwe stadsker- nen wordt een vernieuwde belangstelling opgemerkt voor het gebruik van kasseien, maar hier worden eerder importstenen gebruikt, actueel voornamelijk van Aziatische oorsprong. De essentiële kwaliteiten van kasseien zijn de lage impact op het milieu als natuurproduct tijdens de hele levensduur en hun inbreng in de opwaardering van het stedelijk gebouwde patrimo- nium. Historische Belgische straatstenen zijn erg divers van samenstelling en eigenschappen, en bezitten een unieke en onver- vangbare geodiversiteitswaarde. Vervanging door gestandaardiseerde importsteen draagt zo bij tot de banalisering van de openbare ruimtes. Er is nood aan praktische handleidingen voor het materiaalgebruik en de uitvoeringswijze van kasseibestra- tingen in onze historische centra. Dit wordt duidelijk aangetoond door de huidige en in deze publicatie beschreven situatie van de stadscentra van Brussel, Ciney, Leuven en Gent in België én door de gevalstudie van het Marktplein van Geertruidenberg, één van de oudste natuurstenen bestratingen van Nederland, die tot op de dag van vandaag dreigt te verdwijnen en uitgevoerd te worden in andere materialen. Uit het geheel wordt een algemene nood bemerkt aan sensibilisering bij de burger alsook de overheden van het feit dat authenticiteit een prijs heeft en tegengesteld is aan vlakheid en soms ook aan gebruiksgemak.

ABSTRACT.

The loss of cobblestone pavements in historical city centres, on traditional roads in the countryside, on farmyards and inner courts of private buildings deprives the built heritage in Belgium and the Netherlands of its hori- zontal dimension. Although there is a renewed interest in cobblestones for the renovation of city centres, most often, imported stones are used, especially of Asian origin. The principal qualities of cobblestones as a natural product are their low environmental impact during their entire life cycle and their positive contribution to the overall quality of the built heritage. Historic Belgian cobblestones have very diverse compositions and characteristics, and they possess unique and irreplaceable geodiversity values. Replacement by standardized imported stone contributes to the trivialization of public places. There is a need for practical guidelines to describe the materials to be used and to specify how to use the material for traditional cobblestone pavements. The urgency is demonstrated in this paper by case studies from the city centres of Brussels, Ciney, Louvain and Ghent in Belgium and of the market place of Geertruidenberg. The latter is one of the oldest natural stone pavements of the Netherlands, which is threatened to be lost and to be replaced by other materials. In particular, there is a need to raise public awareness and to raise awareness of the authorities stressing the fact that authen- ticity has a certain price and that this may be contradictory to commonplace and to user demand.