The Paleocene-Eocene Thermal Maximum (PETM) is correlated with the first occurrences of earliest modern mammals in the Northern Hemisphere. The latest Paleocene Clarkforkian North American Land Mammal Age, that has yielded rodents and carnivorans, is the only exception to this rule. However, until now no pre-PETM localities have yielded modern mammals in Europe or Asia. We report the first Clarkforkian equivalent Land Mammal Age in the latest Paleocene deposits of the basal Sparnacian facies at Rivecourt, in the north-central part of the Paris Basin. The new terrestrial vertebrate and macroflora assemblages are analyzed through a multidisciplinary study including sedimentologic, stratigraphic, isotopic, and palynological aspects in order to reconstruct the paleoenvironment and to evaluate biochronologic and paleogeographic implications. The mammals are moderately diverse and not abundant, contrary to turtles and champsosaurs. The macroflora is exceptional in preservation and diversity with numerous angiosperms represented by flowers, fruits, seeds and wood preserved as lignite material, revealing an abundance of Arecaceae, Betulaceae, Icacinaceae, Menispermaceae, Vitaceae and probably Cornaceae. Results indicate a Late Paleocene age based on carbon isotope data, palynology and vertebrate occurrences such as the choristoderan Champsosaurus, the arctocyonid Arctocyon, and the plesiadapid Plesiadapis tricuspidens. However, several mammal species compare better with the earliest Eocene. Among these, the particular louisinid Teilhardimys musculus, also recorded from the latest Paleocene of the Spanish Pyrenees, suggests a younger age than the typical MP6 reference level. Nevertheless, the most important aspect of the Rivecourt fauna is the presence of dental remains of a rodent and a ‘‘miacid’’ carnivoran, attesting to the presence of two modern mammalian orders in the latest Paleocene of Europe. Interestingly, these two groups are also the only modern groups recorded from the latest Paleocene of North America, making Rivecourt the first direct equivalent to the Clarkforkian Land Mammal Age outside of North America.
Located in
Library
/
RBINS Staff Publications
Expansion of the brain is a key feature of primate evolution. The fossil record, although incomplete, allows a partial reconstruction of changes in primate brain size and morphology through time. Palaeogene plesiadapoids, closest relatives of Euprimates (or crown-group primates), are crucial for understanding early evolution of the primate brain. However, brain morphology of this group remains poorly documented, and major questions remain regarding the initial phase of euprimate brain evolution. Micro-CT investigation of the endocranial morphology of Plesiadapis tricuspidens from the Late Palaeocene of Europe—the most complete plesiadapoid cranium known—shows that plesiadapoids retained a very small and simple brain. Plesiadapis has midbrain exposure, and minimal encephalization and neocorticalization, making it comparable with that of stem rodents and lagomorphs. However, Plesiadapis shares a domed neocortex and downwardly shifted olfactory-bulb axis with Euprimates. If accepted phylogenetic relationships are correct, then this implies that the euprimate brain underwent drastic reorganization during the Palaeocene, and some changes in brain structure preceded brain size increase and neocortex expansion during evolution of the primate brain.
Located in
Library
/
RBINS Staff Publications
MANAGEMENTSAMENVATTING Geologische gegevens werden in het verleden hoofdzakelijk aangemaakt binnen de landsgrenzen. Hierdoor waren er steeds grote onzekerheden in de data aan de landsgrenzen, maar ook aansluitingsproblemen tussen de (hydro)geologische modellen van aangrenzende landen. Deze problemen worden nog uitvergroot in geologisch complexe gebieden zoals de Roerdalslenk die onder andere doorheen Zuidoost-Nederland en Noordoost-Vlaanderen loopt. Daarnaast zijn de indeling en de naamgeving van de eenheden in de ondergrond verschillend tussen Nederland en Vlaanderen, wat correlaties over de grens heen nog complexer maakt. Bovenstaande problemen bemoeilijken sterk het beheer van de ondergrond in de grensregio’s. Om die reden leefde bij partijen in Nederland (Provincie Limburg en Provincie Noord-Brabant) en Vlaanderen (Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid en de Vlaamse Milieumaatschappij) de wens om de (hydro)geologische modellen van Nederland en Vlaanderen voor de Roerdalslenk op elkaar af te stemmen. In 2012 startte daarvoor het H3O-project, dat twee jaar zou lopen en zou uitgevoerd worden door de TNO, Geologische Dienst van Nederland en de Vlaamse organisatie VITO in samenwerking met de Belgische Geologische Dienst. De doelstelling van het H3O-project was om de verschillen tussen de bestaande (hydro)geologische interpretaties en modellen van het Nederlandse en Vlaamse deel van het projectgebied op een zodanige wijze vast te stellen, uit te zoeken en te verhelpen dat het resulterende grensoverschrijdende model één consistent geheel vormt. Beoogt werd om dit 3D geologische en hydrogeologische model voor het Cenozoïsche bereik samen te stellen op basis van de meest recente gegevens, kennis en inzichten zodat dit model geaccepteerd wordt als het referentiemodel van de Roerdalslenk. Om de opdrachtgevers te ondersteunen bij de inhoudelijke beoordeling van de tussen- en eindresultaten en om de acceptatie van het model te verzekeren, werd een Begeleidingscommissie in het leven geroepen die bestond uit geologische experts uit tal van domeinen. De eindresultaten van dit project zijn in 2014 opgeleverd. Niet alleen vormen de Nederlandse en Vlaamse delen van deze grensoverschrijdende modellen nu één consistent geheel, maar ook zijn beide modellen, door de wijze waarop ze tot stand zijn gekomen, onderling consistent met elkaar. De aldus bekomen geologische en het hydrogeologische modellen vormen daarmee het referentiemodel voor de geologische en hydrogeologische opbouw van het gebied. De gehanteerde correlaties tussen de Nederlandse en Vlaamse eenheden in de ondergrond kunnen verder als leidraad dienen voor toekomstige grensoverschrijdende projecten.
Located in
Library
/
RBINS Staff Publications
